Goldwasser Exchange

+32 (0)2 533 22 40
Van maandag tot vrijdag vanaf 9u tot 17u30

Toegang klant

De voordelen van een onverdeeldheid in het kader van een schenking

In successieplanning zijn er heel wat technieken voorhanden. Om u te helpen de diverse mogelijkheden te leren kennen, licht Goldwasser Exchange elke maand een specifieke techniek toe. In het artikel van deze maand leggen we uit hoe het mechanisme van de onverdeeldheid kan bijdragen tot meer zekerheid in een schenking.

Volgende maand zullen we het hebben over de verschillende modaliteiten en lasten die aan een schenking kunnen gekoppeld worden

Zoals uiteengezet in ons vorig artikel biedt de schenking onmiskenbare voordelen als piste van successieplanning (zie hier). Desalniettemin houdt de schenking ook een fundamenteel nadeel in: een onherroepelijke verarming van de schenker ten gunste van de begiftigde(n). Dit kan een reëel obstakel vormen in de uitwerking van deze successieplanning.  De juridische constellatie “onverdeeldheid” kan in sommige gevallen enigszins steun bieden om aan dat probleem tegemoet te komen.

Wat is een onverdeeldheid?

Een onverdeeldheid is een eigendomsvorm waarbij eenzelfde goed aan meerdere personen toebehoort. Dus van zodra tegelijkertijd meerdere personen eigenaar zijn van een goed of meerdere goederen is er sprake van een onverdeeldheid.

Een onverdeeldheid kan vrijwillig zijn (bv. wanneer twee personen samen een goed aankopen) of onvrijwillig (bv. bij een erfenis met meerdere erfgenamen)

Een onverdeeldheid kan zowel slaan op een onroerend goed (bv. een huis) als op een roerend goed (bv. een effectenportefeuille).

Onverdeeldheid en schenking: welke link?

Om beter te begrijpen wat het voordeel is van het mechanisme van de onverdeeldheid bij een schenking nemen we een voorbeeld. Een vader wil zijn effectenportefeuille schenken aan zijn twee kinderen. Om dat te realiseren kan hij:

  • zijn portefeuille in twee splitsen en aan elk van de kinderen een helft schenken. Het resultaat is dat elk kind de enige eigenaar wordt van het deel dat hem toekomt. In dat geval worden meestal nieuwe effectenrekeningen geopend op naam van elk kind waarop de respectievelijke pakketten van effecten worden overgeschreven. Elk kind kan dan vrij beschikken over de tegoeden overgeschreven op zijn rekening;
  • zijn portefeuille als één geheel overmaken aan zijn kinderen samen. Het resultaat is dat de twee kinderen samen eigenaar worden van de integraliteit van de geschonken portefeuille. In dit geval zal er een rekening in onverdeeldheid worden geopend op naam van de twee kinderen samen waarop de overschrijving van effecten komt. Om nadien bewegingen op deze rekening toe te laten (bv. afnames of verkopen) zal in principe steeds het akkoord van de twee kinderen nodig zijn.

De voordelen van de schenking in onverdeeldheid

De onverdeeldheid als eigendomsvorm lijkt op het eerste gezicht nogal beperkend voor het beheer ervan. Voor beheersdaden nadien zijn immers steeds meerdere handtekeningen vereist. Nochtans kan deze beperking juist nuttig zijn in het kader van successieplanning. Het biedt de schenker immers een zekere gemoedsrust. In ons voorbeeld weet de schenker dat een van de twee kinderen niet ongewenst of onbesuisd kan handelen zonder het akkoord van het andere kind. Dit biedt een zekere controle en beperkt het risico op aantasting van het geschonken patrimonium. Als één van de begiftigden niet zou handelen volgens de verwachtingen van de schenker, en bv. de rekening zou willen “plunderen “, kan de schenker er nog steeds op hopen dat de andere begiftigde(n) dit verhinderen. Hoe meer begiftigden in de onverdeeldheid hoe meer controle eigenlijk.

Daarenboven komt het vaak voor dat aan een schenking modaliteiten en lasten zijn verbonden. De schenker kan bv. vragen dat de begiftigden hem een periodieke rente betalen. Dan is het in het belang van de schenker dat hij toeziet dat het kapitaal dat dient om de rente te betalen intact blijft en wordt geïnvesteerd. Ook hier biedt de schenking in onverdeeldheid een bijkomende zekerheid.

De nadelen van de schenking in onverdeeldheid

Het voornaamste nadeel van een schenking in onverdeeldheid is de vereiste van de meerdere handtekeningen voor beheersdaden nadien.  Dit kan evenwel gemakkelijk worden opgelost door middel van een volmacht die toelaat aan de volmachthouder de nodige verrichtingen te doen op de rekening. De volmacht kan bv. toegekend worden aan de schenker.

Blijft nog de problematiek van de latere verdeling van de onverdeeldheid. Meestal is er na het overlijden van de schenker nog weinig reden om de onverdeeldheid te behouden. Dan moeten alle begunstigden de volledige beschikking kunnen bekomen van hun deel. Om dit te bewerkstellingen moet tot de verdeling worden overgegaan. Soms kan het nodig zijn hiervoor een expert in te roepen, bv. wanneer bepaalde effecten niet exact deelbaar zijn door het aantal begiftigden en er waarderingen nodig zijn om de delen te berekenen.

Als de schenker er geen belang bij heeft de vrijheid van de begiftigden te beperken, is de schenking in onverdeeldheid dus zeker niet de meest aangewezen piste van successieplanning.

Bij de schenking van waardepapieren moet een zekere timing in acht worden genomen en moeten bepaalde formaliteiten worden vervuld. De juridische afdeling van Goldwasser Exchange kan u bijstaan bij alle stappen. Wat wij voor u kunnen doen:

  • een nauwkeurige planning opstellen voor het verloop van de verschillende transacties (rekening openen, bankoverschrijving, overdracht van de waardepapieren, ...);
  • alle documenten in verband met de schenking opstellen, in overleg met de cliënt;
  • een optieclausule opstellen om de verrichting in de mate van het mogelijke veilig te stellen;
  • bijstand tijdens de volledige procedure.

Wenst u nog meer inlichtingen? Neem gerust contact op met de juridische afdeling van Goldwasser Exchange: telefonisch op het nummer 02/533.22.40 of via e-mail aan legal@goldwasserexchange.be